Vakinhoudelijk competent

Competentie omschrijving

"Een leraar die vakinhoudelijk bekwaam is, beheerst de inhoud van het onderwijs en heeft de vaardigheid om leerlingen relevante kennis en vaardigheden te laten verwerven in een leeromgeving die leerlingen leert om te gaan met maatschappelijke diversiteit. De leraar laat de leerlingen begrijpen wat de waarde en functie is van vakinhoudelijke kennis in relatie tot de maatschappij" (Teachers College, 2020)

Indicatoren

Beheersen van vakinhouden

Samenhang tussen leerinhouden en opbouw van de leerinhouden

Verbinden van leerinhouden aan betekenisvolle context

Waarom ben ik van mening dat ik deze competentie aantoon op gevorderd niveau?

Wanneer ik mijn eigen kennen en kunnen koppel aan de verschillende dimensies van de competentie, kan ik stellen dat ik hieraan voldoe op het niveau gevorderd.

Ik kan zeggen dat ik door de ervaringen die ik gedurende de gehele opleiding, maar voornamelijk in de afgelopen drie jaar, heb opgedaan, een onderbouwde visie op vakintegratie heb ontwikkeld. Deze is ontstaan door inhoud vanuit verschillende colleges, het verdiepen in literatuur en het spreken met experts. Tevens hebben ook de onderwijspraktijk en de positieve ervaringen die ik daar heb opgedaan, bijgedragen aan mijn visie. Ik zie terug dat ik in staat ben onderwijsvormen te ontwikkelen en uit te voeren die nodig zijn om vakinhoudelijk geïntegreerd te werken, zoals bijvoorbeeld het beroepsproduct dat ik heb ontwikkeld. Op dit gebied heb ik in de praktijk ervaren hoe belangrijk het is de leerinhouden en kerndoelen van je eigen vak te beheersen. Dit maakt dat je in samenwerking met collega's het onderwijs betekenisvol kan maken. Dit lukt mij. Mijn onderzoek, maar ook opdrachten vanuit LVO Duits waarbij je lessenreeksen moest ontwikkelen, hebben hier een grote bijdrage aan geleverd.

In mijn onderwijs staat het leren in verband met realistische en voor studenten relevante toepassingen van kennis in vak, beroep en maatschappij. De studenten worden in mijn onderwijs voorbereid op situaties die zij in de beroepspraktijk kunnen verwachten. Bovendien betrek ik leervragen en interesses van mijn studenten bij de inrichting van mijn onderwijs. Methodeboeken zet ik niet als standaard in, maar gebruik ik ter aanscherping van de les. Ik beoordeel opdrachten uit de methodes op relevantie en of ze tegemoetkomen aan de kerndoelen en niveaus van de studenten. Uit mijn ervaring is gebleken dat de leerinhoud vanuit de methode niet altijd aansluit bij de beheersingsniveaus van de studenten en de kerndoelen die zij moeten bereiken. Wel bevat de methode verschillende thema's die aansluiten bij hun belevingswereld; dit maakt dat ik deze als inspiratiebron gebruik. Ik ontwikkel lessen vanuit de leeropbrengsten uit eerdere lessen. Bij schrijfvaardigheid geldt bijvoorbeeld dat wanneer ik vanuit leeropbrengsten concludeer dat 80% van de studenten fouten maakt in het correct gebruik van hoofdletters, terwijl dit hen wel bekend zou moeten zijn, dit in mijn toekomstig onderwijs een plek krijgt.

Door zowel collega's en studenten te spreken en ook experts vanuit de praktijk te raadplegen, zorg ik ervoor dat mijn onderwijs aansluit op situaties die studenten in de praktijk ook kunnen verwachten. Wanneer ik naar mijn onderwijspraktijk kijk, bied ik onderwijs aan waarbij vakintegratie op genest niveau plaatsvindt. Dit houdt in dat er binnen mijn lessen Duits inhoud en/of vaardigheden vanuit een ander vak worden aangesproken (Agasi, Kranenburg, de Vries, van de Kraats, Mars & Westra, 2021). Het beroepsproduct dat ik heb ontwikkeld en tevens ook inzet in mijn beroepspraktijk is daar het perfecte voorbeeld van. In de beroepspraktijk heb ik ontdekt dat deze niet alleen inzetbaar is om mijn onderwijs te verrijken met de inhoud vanuit de module hospitality, maar dat dit ook met inhouden vanuit andere modules mogelijk is. Daarbij doe ik wederom beroep op samenwerking met collega's om het onderwijs te verrijken.

Dit alles tezamen maakt dat ik de competentie op gevorderd niveau beheers. Onderstaand heb ik verschillende bewijslasten opgenomen die dit ondersteunen.

Bewijslasten

1. Leervraag: 'Op welke wijze kan ik doeltaal-voertaal gericht inzetten bij de verschillende doelgroepen?

Hieronder beschrijf ik op welke wijze deze leervraag heeft bijgedragen aan mijn ontwikkeling op het gebied van de vakinhoudelijke competentie, gericht op een gevorderd niveau zoals opgenomen in het competentiemodel.

Bij het lezen van de leervraag dacht u wellicht, 'vakinhoudelijk?', dit is toch een vraag die aansluit bij de vakdidactische competentie. U heeft gelijk, echter staat deze vraag ook in verbinding met pedagogische bekwaamheid, communication, critical thinking en character. De vakinhoudelijke bekwaamheid mag in dit rijtje ook zeker niet vergeten worden.

Ik heb aan de hand van deze leervraag namelijk de vaardigheid ontwikkeld om studenten relevante kennis en vaardigheden te laten verwerven in een leeromgeving die hen leert om te gaan met maatschappelijke diversiteit. In dit geval betreft de maatschappelijke diversiteit het feit dat zij tijdens hun stage in de beroepspraktijk of tijdens hun werk te maken zullen krijgen met mensen uit verschillende landen die verschillende talen spreken. Door hen in het onderwijs al veel in aanraking te laten komen met luisteren naar en spreken in het Duits, worden zij hierop voorbereid. Op deze manier kunnen zij de kerndoelen met betrekking tot luister-, spreek- en gespreksvaardigheid eigen maken. Bij het gebruik van de doeltaal als voertaal is er een direct verband tussen de kerndoelen voor luisteren en spreken.

Het is van belang dat ik de kerndoelen vanuit mijn vak en de daarbij behorende leeropbrengsten gebruik ik voor de inrichting van mijn onderwijs. Bij de inrichting van mijn onderwijs hoort ook de wijze waarop ik doeltaal-voertaal inzet binnen mijn onderwijspraktijk.

Onder Critical Thinking leest u een volledige uitwerking met betrekking tot deze leervraag.

Beurteilungsformular SPR10.docx

2. Lesmaterialen

Onderstaand beschrijf ik op welke wijze de ontwikkelde lesmaterialen hebben bijgedragen aan mijn ontwikkeling op het gebied van de vakinhoudelijke competentie, gericht op de niveauomschrijving zoals opgenomen in het competentiemodel.

Verschillende lesmaterialen die ik in de afgelopen twee jaar heb ontwikkeld, laten zien dat ik in staat ben om de samenhang tussen leerinhouden en de opbouw van leerinhouden te zien. Bij de inrichting van mijn onderwijs maak ik bewuste keuzes in welke leerinhoud ik wanneer aanbied. Dit is ook terug te zien in de lesmaterialen en lessenreeksen die ik gedurende de afgelopen twee jaar heb ontwikkeld voor mijn onderwijspraktijk. Daarin is te zien dat ik de leerinhouden verbind aan voor de studenten betekenisvolle contexten. Hieronder zijn twee documenten opgenomen waarin dit naar voren komt. Deze verslagen zijn geschreven naar aanleiding van opdrachten vanuit LVO Duits. In de bijlagen zijn de ontwikkelde lesmaterialen opgenomen. In de verslagen zelf worden mijn keuzes voor de opbouw van de les en het ontwikkelde lesmateriaal beschreven.

Ik heb een lessenserie ontwikkeld die de studenten voorbereidt op het voeren van een verkoopgesprek in duo's, wat aansluit bij wat ze kunnen verwachten tijdens de stage die ze in Duitsland gaan lopen. De studenten kwamen zelf met de vraag of ze hiermee konden oefenen in de lessen Duits. Op basis daarvan heb ik met mijn collega afgestemd wat ik met hen kon oefenen. Vanuit dat punt heb ik lesmateriaal ontwikkeld, wat ik ook aan mijn collega heb voorgelegd. Bij de ontwikkeling van de opdrachten is rekening gehouden met de kerndoelen vanuit Duits zoals deze zijn vastgesteld voor niveau A2/B1.
Ik heb een lessenserie ontwikkeld voor de studenten Optiek, die niet gerelateerd was aan de beroepscontext, maar aan 'Landeskunde'. Ook hierin is een opbouw verwerkt die hen uiteindelijk tot het schrijven van een kleine tekst brengt. De voorgaande opdrachten dienen als voorbereiding op het eindproduct. Deze opdrachten sluiten aan bij de kerndoelen van de vaardigheden. Ik heb deze lessenreeks ook onderwezen binnen de opleiding TLH, aangezien kennis van cultuur in deze opleiding een belangrijke rol speelt. Bovendien was de opdracht geschikt voor het beheersingsniveau en de kerndoelen die de studenten van International Tourism Studies een onderdeel van de opleiding Travel, Leisure en Hospitality op niveau A2 moeten beheersen.

Verkaufsgespräch.pdf

Landeskunde.pdf

3. Eindonderzoek 'Onderzoekend vermogen'

In het schooljaar 2022-2023 heb ik een onderzoek uitgevoerd binnen de onderwijscontext waarin ik les gaf. Dit was in dit geval het vak Duits bij de opleiding Travel, Leisure en Hospitality (TLH) van het Deltion College te Zwolle. De onderzoeksvraag waarop dit onderzoek gebaseerd is, luidt als volgt:

"Op welke wijze kan spreek- en gespreksvaardigheid Duits worden geïntegreerd binnen de modules van Hospitality in leerjaar 1, die onderwezen worden binnen de opleiding Travel, Leisure & Hospitality?"

Het uitvoeren van dit onderzoek heeft bijgedragen aan mijn ontwikkeling tot Teacher Artist met betrekking tot verschillende competenties. Een samenvatting van het onderzoek, het onderzoeksverslag en het daarbij ontwikkelde beroepsproduct vindt u onder de pagina EINDONDERZOEK.

Onderstaand beschrijf ik op welke wijze het onderzoeksproces en het ontwikkelde beroepsproduct hebben bijgedragen aan mijn ontwikkeling op het gebied van de vakinhoudelijke competentie, gericht op de omschrijving op gevorderd niveau, zoals opgenomen in het competentiemodel (Teachers College, 2020).

Allereerst sluit de keuze van de trend die is onderzocht aan bij deze competentie. Tijdens de fase van trendanalyse ontdekte ik de term modulair onderwijzen. Dit is de methode die wordt toegepast binnen de opleiding TLH, waarbij het onderwijs wordt aangeboden in modules. Binnen deze modules worden ook enkele generieke vakken aangeboden, waaronder het vak Duits. Deze ontdekking leidde tot de formulering van de onderzoeksvraag.

Voor het onderwerp dat ik onderzocht, namelijk het opnemen van Duits in de module Hospitality, was het essentieel dat ik me bewust was van de kerndoelen van mijn eigen vak. Tijdens mijn LWS4 had ik me uitgebreid verdiept in deze kerndoelen. Deze kennis die ik had opgedaan tijdens LWS4 heeft me ondersteund in het proces van mijn eindonderzoek.

Samenwerking met verschillende experts heeft mijn kennis verrijkt, vooral op het gebied van het vakgebied Duits, met een focus op spreek- en gespreksvaardigheid. Gedurende mijn onderzoek heb ik verschillende experts geraadpleegd, variërend van docenten Duits tot andere professionals met expertise op het gebied van spreek- en gespreksvaardigheid in het Duits. De experts waarmee ik heb samengewerkt voor dit onderwerp zijn:

- Twee seniordocenten Duits in het mbo, van twee verschillende scholen in Nederland.

- Een taaltrainer van het Goethe Instituut in Amsterdam.

- Een senior medewerker Duitse taal en cultuur van het Duitsland Instituut Amsterdam (DIA).

Deze experts hebben mijn begrip vergroot met betrekking tot het belang van het leren van spreek- en gespreksvaardigheden in een betekenisvolle context, en welke meerwaarde dit heeft voor de studenten. Bovendien hebben ze mij bekend gemaakt met enkele mogelijkheden die voor mij nog onbekend waren. Dit heeft ertoe geleid dat ik, naast het voeren van gesprekken met collega's die de module Hospitality onderwijzen, ook vaker contact zocht met collega's die andere modules onderwijzen. Op deze manier kon ik mijn kennis over het vakgebied en de verschillende beroepsmogelijkheden waarvoor mijn studenten worden opgeleid, uitbreiden. Dit opende nieuwe mogelijkheden om mijn onderwijs betekenisvoller te maken. Een voorbeeld van hoe ik dit heb gedaan, is te vinden in het document 'Stedenreis', dat is opgenomen in de lesmaterialen die in bewijslast 2 zijn vermeld.

Gedurende het onderzoek sprak ik zowel met collega's als studenten over de inhoud van mijn vak en de inhoud van de modules Hospitality, en hoe dit momenteel in de lessen vorm kreeg. Deze gesprekken hebben bijgedragen aan het onderzoeken en beoordelen van de relaties tussen verschillende leerinhouden, samen met zowel studenten als collega's. Er vonden ook brainstormsessies plaats over het integreren van lesstof.

Opvallend was dat uit mijn onderzoek bleek dat het integreren van Duits binnen de al bestaande module Hospitality niet wenselijk was, omdat de kwaliteit dan niet kon worden gewaarborgd. Het antwoord op de onderzoeksvraag was dus 'niet'. Dat was niet het antwoord waarop ik had gehoopt, aangezien ik een beroepsproduct wilde ontwikkelen dat het onderwijs zou verrijken. Ik keek opnieuw kritisch naar het onderzoek en kon concluderen dat dit alsnog mogelijk was. De wens van zowel docenten als studenten was namelijk om thema's en vaardigheden vanuit Hospitality op te nemen in de lessen Duits. De docenten zagen graag een middel dat hen daarbij zou kunnen helpen.

Vanuit het onderzoek, waarbij docenten, studenten en experts zijn geraadpleegd tijdens de dataverzameling en het proces van het ontwikkelen van een beroepsproduct, is een product ontstaan dat inspeelt op vakintegratie. Dit product is hieronder als pdf-document opgenomen. Het is bedoeld voor docenten Duits en Hospitality. Aan de hand van dit product kunnen zij gezamenlijk taaltaken ontwikkelen die in de generieke lessen Duits kunnen worden ingezet, waarin thema's en vaardigheden vanuit de module Hospitality worden aangesproken en de verbinding met de praktijk voor de studenten duidelijk wordt.

Het beroepsproduct bestaat uit drie onderdelen, dit zijn:

Een format voor een taaltaak

Een checklist om te controleren of de taaltaak voldoet aan de eisen

Een voorbeeld van een ingevuld format

Gedurende dit onderzoek heb ik ervaren dat het voor mij als taaldocent van belang is om de praktijk naar mijn lessen te halen, zodat het Duits onderwijs betekenisvol wordt. Ook in mijn lespraktijk heb ik al gemerkt dat zodra de studenten verbindingen zien, ze begrijpen waarom ze Duits leren en daardoor gemotiveerder zijn om de taal te leren. Ik streef er dan ook naar om zoveel mogelijk praktijkonderwerpen in mijn onderwijs te integreren. In de lessen die ik dit schooljaar heb gegeven, heb ik herhaaldelijk de vraag gesteld: "In welke praktijksituatie zou je dit kunnen gebruiken?" Ik vind het belangrijk om tegemoet te komen aan de behoefte van de studenten om de verbindingen te zien.

Vakintegratie is iets waar ik niet alleen toe in staat ben, maar waarbij ik mijn collega's nodig heb. Zij beschikken over de expertise met betrekking tot de praktijk waarvoor de studenten worden opgeleid. Samen kunnen we onderwijs ontwikkelen dat betekenisvol is voor de studenten, zoals in het geval van dit onderzoek met behulp van taaltaken. Ik heb vastgesteld dat het ontwikkelde beroepsproduct ook kan worden ingezet om Duits te verbinden met andere modules; in dat geval moet 'Hospitality' in het format worden vervangen door de gekozen module. Omgekeerd is het ook toepasbaar voor andere talen; in dat geval moet 'Duits' worden vervangen door de gewenste taal. Dit maakt het beroepsproduct geschikt voor het aanbieden van vakinhoudelijk geïntegreerd onderwijs in teamverband.

Het proces van het onderzoek en de ontwikkeling van een beroepsproduct dat het onderwijs verrijkt, heeft voor mij bijgedragen aan het zien van mogelijkheden voor vakintegratie. Bovendien ben ik mij bewust geworden van de meerwaarde die vakintegratie heeft voor de studenten.

Het onderzoeksproces, waarbij ik mij zowel heb ingelezen op het thema als gesprekken heb gevoerd met experts, docenten en studenten, heeft bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van mijn visie op vakintegratie. Nu vraagt u zich natuurlijk af wat mijn visie dan is. Deze leest u hieronder.

Visie op vakintegratie

Mijn visie op vakintegratie heb ik geschreven op basis van de kennis en inzichten die ik heb opgedaan tijdens de afgelopen leerjaren en het onderzoek.

Vanuit deze kennis en inzichten heb ik geconcludeerd dat kennis en vaardigheden het beste begrepen en toegepast worden wanneer ze worden geïntegreerd in betekenisvolle contexten. Door vakken met elkaar te verbinden en geïntegreerd aan te bieden, worden studenten uitgedaagd om verder te denken dan de afzonderlijke disciplines. Hierdoor krijgen zij meer mogelijkheden om het geleerde te koppelen aan de echte wereld.

Ik heb ontdekt dat door integratie studenten beter begrijpen hoe de verschillende kennisgebieden samenhangen en onderling afhankelijk zijn. Dit leidt tot een dieper begrip van de onderwerpen en helpt hen te begrijpen waarom ze leren wat ze leren. Dit is van belang, aangezien de meerderheid van de studenten doorgaans het belang van het leren van de Duitse taal niet inziet. Wanneer zij echter het belang ervan begrijpen, heeft dit over het algemeen ook een positief effect op hun motivatie, zoals ik in de praktijk heb ervaren.

Daarnaast stimuleert vakintegratie de samenwerking en communicatie tussen vakdocenten, wat essentieel is voor de kwaliteit van het onderwijs. Het is belangrijk dat vakdocenten gezamenlijk gemeenschappelijke thema's en onderwerpen identificeren, waarbij zij hun eigen perspectieven en expertise delen. Op basis hiervan kunnen vakoverstijgende lesplannen worden ontwikkeld. De uitwisseling van expertise heeft zeker in het mbo-onderwijs meerwaarde voor taaldocenten. Wanneer zij op de hoogte zijn van wat er speelt in de praktijkgerichte vakken, kunnen zij hierop inspelen en betekenisvollere opdrachten ontwikkelen.

Kortom, vakintegratie zorgt ervoor dat het onderwijs betekenisvol wordt voor de studenten, wat hen helpt bij het ontwikkelen van een dieper begrip en het verwerven van vaardigheden die in de toekomst van belang zijn. Daarnaast draagt vakintegratie bij aan het verbreden en verdiepen van de kennis en expertise van vakdocenten, waardoor zij betekenisvol onderwijs kunnen bieden.